Trẻ em có nên học thuyết trình nói riêng và các kỹ năng mềm nói chung ngay từ sớm? Đây là vấn đề được rất nhiều phụ huynh quan tâm bởi sức ảnh hưởng của những kỹ năng này đến tương lai của trẻ là vô cùng to lớn.
Kỹ năng thuyết trình giúp trẻ giao tiếp tự tin, nói chuyện mạch lạc, trình bày vấn đề logic hơn… và có vai trò quan trọng trong học tập và tương lai sau này. Do đó, cha mẹ nên dạy kỹ năng thuyết trình cho con từ sớm. Học viện Kỹ năng VTALK là Hệ sinh thái Giáo dục chuyên đào tạo kỹ năng giao tiếp, thuyết trình có giáo trình chuyên sâu đầu tiên và bài bản nhất tại Việt Nam cho rằng, độ tuổi thích hợp để phụ huynh có thể cho trẻ theo học tại các khóa đào tạo chuyên nghiệp là độ tuổi từ 12 đến 23 tuổi.
Việc dạy kỹ năng thuyết trình cho trẻ từ bậc tiểu học sẽ mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho trẻ. Kỹ năng này còn góp phần bổ trợ các kỹ năng khác cùng phát triển, đặc biệt là khía cạnh tư duy, khả năng trình bày và phản biện. Kỹ năng thuyết trình được ứng dụng nhiều trong các hoạt động khác nhau của trẻ bao gồm những buổi thảo luận trên lớp, những bài tập thuyết trình, hay đơn giản là những lần bày tỏ quan điểm của bản thân, vấn đề với bạn bè, thầy cô, cha mẹ… Do đó, việc rèn luyện tốt cho trẻ kỹ năng thuyết trình sẽ giúp trẻ trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân một cách rõ ràng và rành mạch hơn, từ đó giao tiếp tốt hơn với mọi người xung quanh. Từ đó, trẻ sẽ có thêm sự tự tin, mạnh dạn thể hiện bản thân trước cộng đồng.
Bên cạnh đó, khi thuyết trình, bản thân trẻ cần có sự chuẩn bị về mặt nội dung và phương thức trình bày phù hợp với đối tượng, thời gian và khả năng sắp xếp bố cục bài nói. Vì vậy, việc học kỹ năng thuyết trình cũng hình thành cho trẻ tư duy lập luận logic và cách sắp xếp mọi thứ một cách khoa học.
1. Hướng dẫn trẻ chuẩn bị bài thuyết trình
Khi dạy kỹ năng thuyết trình cho trẻ, việc chuẩn bị nội dung thuyết trình là trọng điểm quan trọng. Do đó, chúng ta cần dạy trẻ một số lưu ý quan trọng sau:
- Đối tượng thuyết trình: Đây là việc đầu tiên và quan trọng nhất. Xác định được đối tượng thuyết trình sẽ giúp trẻ biết được cách xưng hô cũng như lựa chọn chủ đề và cách trình bày khi thuyết trình sao cho phù hợp.
- Nội dung thuyết trình: Nội dung bài thuyết trình sẽ dựa vào chủ đề thuyết trình đã chọn để chuẩn bị. Nội dung của chủ đề nên rõ ràng và chi tiết. Việc chọn chủ đề quá rộng sẽ khiến việc chuẩn bị nội dung không sâu. Vì vậy, đối với từng chủ đề, cha mẹ, thầy cô hãy hướng dẫn trẻ chọn một mảng nhỏ để trình bày.
- Bố cục bài thuyết trình: Đây là yếu tố liên quan đến số lượng nội dung và thời gian trình bày. Đặc biệt hướng dẫn trẻ cách chọn hình ảnh phù hợp cũng như số lượng thông tin cần nói trong thời gian cho phép.
Khi dạy kỹ năng thuyết trình cho trẻ, việc chuẩn bị nội dung thuyết trình là trọng điểm quan trọng.
2. Hướng dẫn làm quen với các công cụ thuyết trình
Hiện nay, có rất nhiều các phần mềm và ứng dụng hỗ trợ thuyết trình khác nhau như Prezi, Knovio, Powtoon… Tuy nhiên, ứng dụng phổ biến và dễ sử dụng nhất chính là PowerPoint từ bộ công cụ Microsoft Office. Do đó, Cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ chuẩn bị nội dung trên PowerPoint cũng như cách sử dụng phần mềm này trong quá trình thuyết trình. Ở độ tuổi đi học, trẻ có thể nắm được các kiến thức cơ bản như tạo mới, lưu lại và mở bài trình chiếu đã lưu; các thao tác cơ bản với chữ, hình khối, hình ảnh,…
Ngoài ra, khi dạy kỹ năng thuyết trình cho trẻ cha mẹ cũng có thể hướng dẫn trẻ sử dụng các công cụ thuyết trình khác như giấy A0 khổ lớn, bảng đen, tập vở… và các công cụ minh họa khác. Mỗi công cụ đều có những ưu điểm riêng. Do đó, tuỳ vào mục đích thuyết trình cũng như kỹ năng của trẻ mà phụ huynh hãy hướng dẫn trẻ chọn lựa công cụ hỗ trợ, giúp cho buổi thuyết trình của bản thân thêm hiệu quả.
3. Dạy trẻ cách luyện tập thuyết trình
Khi dạy kỹ năng thuyết trình cho trẻ tiểu học, ngoài việc chuẩn bị nội dung, cần phải dạy trẻ luyện tập cách trình bày bài thuyết trình trước đám đông như thế nào cho thu hút và hấp dẫn. Việc này sẽ góp phần giúp trẻ biết được những điểm cần cải thiện, giúp trẻ có thêm sự bình tĩnh khi nói chuyện trước đám đông, từ đó trẻ sẽ tự tin hơn và bài thuyết trình sẽ có kết quả tốt hơn.
Cần luyện tập cho trẻ nói to, rõ, tròn chữ trong giai đoạn chuẩn bị cũng như khi nói trước đám đông. Bên cạnh đó, hãy hướng dẫn trẻ sử dụng từ ngữ phù hợp với độ tuổi để trẻ và cả các bạn nghe thuyết trình đều dễ dàng hiểu được và nắm bắt nội dung của bài thuyết trình. Ngoài ra, việc dùng ngôn ngữ hình thể là những cử chỉ, động tác cơ thể trong quá trình thuyết trình sẽ giúp bài thuyết trình của trẻ có thêm sự ấn tượng và cuốn hút hơn. Hãy nhắc nhở trẻ luôn nở nụ cười thân thiện, nhìn vào mắt người đối diện khi trình bày, không khoanh tay hay cho tay vào túi quần khi trình bày…
Thuyết trình là một trong những kỹ năng quan trọng cần thiết mà trẻ cần phải rèn luyện với lộ trình phù hợp. Các bậc phụ huynh có thể hướng dẫn trẻ ngay tại gia đình. Tuy nhiên, cha mẹ cũng có thể tìm kiếm các khóa học uy tín với thầy cô chuyên nghiệp, giáo án bài bản để trẻ được học tập những kỹ năng mềm này một cách hiệu quả.
Nguyễn Ngọc Xuân Quỳnh
