Sự ngại ngùng khi đứng trước đám đông thuyết trình là điều khó tránh khỏi, đặc biệt đối với các bạn sinh viên mới vào đại học. Sinh viên cần phải lưu ý và luyện tập những yếu tố quan trọng sau nếu muốn cải thiện bài nói của mình trở nên hấp dẫn và thuyết phục hơn, thậm chí là hướng đến những điều quan trọng hơn cho con đường sự nghiệp.
1. Kỹ năng giao tiếp thuyết trình quan trọng như thế nào?
Đầu tiên, hãy hiểu lý do tại sao các trường đại học lại yêu cầu sinh viên phải thực hiện những bài thuyết trình. Bởi đây là một kỹ năng quan trọng trong công cuộc chuẩn bị hành trang bước vào môi trường lao động của sinh viên sau khi ra trường. Và trường đại học là nơi phù hợp nhất để sinh viên có quyền luyện tập, được thử nghiệm, được thất bại và được sửa chữa để rèn luyện kỹ năng của mình ngày một tốt dần hơn. Vì ngay khi đi làm, sẽ không còn cơ hội để sinh viên luyện tập nói trước đám đông mà thay vào đó là những thử thách được đưa ra để cấp trên nhìn thấy năng lực của mình.
Kỹ năng giao tiếp tốt sẽ giúp bước qua thử thách đầu tiên trước khi được nhận vào làm việc ở bất kỳ công ty nào – đó chính là vòng phỏng vấn. Rồi khi bước vào công ty, đi làm những ngày đầu tiên, một người giao tiếp tốt sẽ nhanh chóng làm quen với mọi người, dễ dàng thích nghi với môi trường làm việc, điều gì không biết thì mạnh dạn hỏi ngay và được chỉ dẫn tận tình. Vfa quan trọng hơn là khả năng để thể hiện bản thân khi phải thuyết trình một bản kế hoạch hay một dự án nào đó. Một người có khả năng ăn nói, trình bày mạch lạc, tự tin sẽ để lại ấn tượng rất tốt trong mắt các quản lý và đây là điểm giúp chúng ta trở nên nổi bật hơn trong rất nhiều ứng viên phỏng vấn. Thậm chí, nó sẽ giúp chúng ta được cấp trên tin tưởng và trao phó những nhiệm vụ quan trọng hơn, có bước ngoặt lớn trong con đường thăng tiến sự nghiệp của mình.
Ngược lại, những người ngại giao tiếp hoặc yếu kỹ năng ăn nói thuyết trình trước đám đông thường chỉ ngồi yên tại vị trí của mình, không dám nói chuyện cùng ai, không dám bước ra khỏi vòng an toàn của mình đẻ năm lấy cơ hội thể hiện khả năng của mình. Điều đó sẽ gây ra khó khăn cho con đường thăng tiến sự nghiệp sau này. Trong đời sống, người giao tiếp tốt cũng có nhiều mối quan hệ tốt đẹp. Bất cứ khi nào gặp khó khăn, họ đều tìm được ngay những người bạn, người anh, chị, em để cùng chia sẻ, động viên. Đặc biệt, những người làm kinh doanh, tự khởi nghiệp, những mối quan hệ nhờ khả năng giao tiếp tốt sẽ giúp họ nhận được nhiều lời khuyên hữu ích và nhanh chóng thành công.
2. Sinh viên cần làm gì để từ một người ngại giao tiếp trở thành người giao tiếp tốt?
Đầu tiên, cần gạt bỏ sự ngại ngùng sang một bên. Ngại ngùng khi đứng trước nhiều người, đặc biệt là các bạn học chưa thân thiết, đó là điều tất yếu. Tuy nhiên, cần chủ động gạt bỏ sự sợ hãi cũng như tự ti để có thể trình bày tự tin hơn. Ngoài ra, việc xây dựng mối quan hệ với các bạn trong lớp để làm quen với môi trường và tạo dựng sự thân thuộc với lớp học là điều quan trọng tác động mạnh mẽ đến tinh thần của chúng ta. Hãy bắt chuyện với những bạn cùng lớp, cùng nhóm thuyết trình, rủ đi học nhóm để bắt chuyện với những người bạn mới.
Xây dựng mối quan hệ với các bạn trong lớp để làm quen với môi trường và tạo dựng sự thân thuộc với lớp học.
Tiếp theo, khi đã bắt đầu dạn dĩ hơn, các bạn có thể tham gia vào một câu lạc bộ, đội, nhóm liên quan đến sở thích của bản thân hoặc chuyên ngành mình đang học. Lúc này, bản thân sinh viên và những bạn khác đều có chung một sự quan tâm về chuyên ngành hoặc có chung một sở thích, chắc chắn sẽ không khó để các em bắt chuyện, làm quen với nhau. Vậy là kỹ năng giao tiếp của các bạn sẽ có nhiều “đất diễn” để rèn luyện hơn. Câu lạc bộ cũng là nơi để sinh viên thể hiện bản thân và thử sức ở nhiều vai trò mới lạ như MC, người dẫn truyện,… là cơ hội vàng để các bạn phát triển bản thân không chỉ ở kỹ năng ăn nói, thuyết trình mà còn rất nhiều khía cạnh khác.
Cuối cùng, để hoàn thiện kỹ năng giao tiếp, đó chính là sự khéo léo, biết sử dụng ngôn ngữ hình thể, biết mình nên nói gì, lúc nào cần nói, lúc nào cần lắng nghe, biết tránh những lời nói không hay, gây bất hoà, gây tổn thương người khác, khiến mọi người hiểu lầm mình,… Còn về kỹ năng thuyết trình, nếu sinh viên muốn phát triển sâu hơn về mặt chuyên môn, xây dựng nó trở thành một kỹ năng chuyên nghiệp cho công việc trong tương lai thì có thể tìm đến các khóa học kỹ năng thuyết trình tại các trung tâm đào tạo bài bản. Hiện nay, có rất nhiều các trung tâm, Học viện kỹ năng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh như Nhà văn hóa Thanh niên, Học viện kỹ năng VTALK hay rất nhiều tổ chức khác. Đây sẽ là nơi giúp mỗi người hoàn thiện khả năng của mình và áp dụng cho công việc cũng như trong cuộc sống.
Biến từ việc ngại ngùng sang tự tin trong giao tiếp thuyết trình không phải là điều đơn giản, mà đó là cả quá trình dài trau dồi và rèn luyện. Nhưng hành trình đó sẽ mang lại cho chúng ta những trái ngọt vô cùng xứng đáng.
Nguyễn Ngọc Xuân Quỳnh