Trong hành trình khám phá ứng dụng thực tiễn của AI tạo sinh, một trong những bài học đáng giá nhất chính là khả năng hỗ trợ y tế – đặc biệt là việc đọc và phân tích bệnh án, kết quả xét nghiệm. Dù không thay thế bác sĩ, AI có thể đóng vai trò như một “trợ lý y tế số” thông minh, giúp giảm áp lực và tăng độ chính xác trong quá trình chẩn đoán. Từ góc nhìn của người mới bắt đầu học AI, đây là một trong những trải nghiệm thực tiễn khiến công nghệ trở nên hữu ích và gần gũi hơn bao giờ hết.
Làm sao AI có thể đọc bệnh án tiếng Việt?
AI tạo sinh, đặc biệt là các mô hình xử lý ngôn ngữ như ChatGPT, có khả năng hiểu và diễn giải văn bản y tế – bao gồm các bệnh án, phiếu khám bệnh, kết quả xét nghiệm máu, X-quang hay siêu âm. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả, người dùng cần hướng dẫn AI bằng ngôn ngữ rõ ràng, kèm theo các gợi ý (prompt) chính xác.
Ví dụ, thay vì chỉ dán nguyên một file xét nghiệm, người dùng có thể yêu cầu: “Hãy giải thích giúp tôi các chỉ số trong phiếu xét nghiệm máu dưới đây, và cảnh báo nếu có gì bất thường.” Ngay lập tức, AI sẽ rà soát từng chỉ số, đối chiếu với ngưỡng an toàn và đưa ra nhận xét. Điều này cực kỳ hữu ích cho người không chuyên, đặc biệt là người lớn tuổi hoặc phụ huynh lo lắng cho sức khỏe con em mình.
Với bệnh án tiếng Việt viết tay hoặc scan, người học AI có thể kết hợp thêm công cụ OCR (nhận diện ký tự quang học) để chuyển đổi thành văn bản số, sau đó nhập vào ChatGPT để phân tích. Quá trình này không phức tạp nếu làm theo từng bước trong 100 ngày học, nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn và thói quen thử nghiệm đều đặn.
ChatGPT có thể hiểu được y khoa tới đâu?
Một trong những lầm tưởng phổ biến là ChatGPT có thể thay bác sĩ. Thực tế, ChatGPT không thể tự đưa ra chẩn đoán y tế chính xác như bác sĩ chuyên khoa. Tuy nhiên, AI có thể đóng vai trò “dịch thuật y khoa”, giúp người dùng phổ thông hiểu được nội dung chuyên môn trong hồ sơ bệnh án. Nó cũng có thể nhắc nhở người dùng những điểm cần hỏi lại bác sĩ, hoặc đề xuất những mốc kiểm tra sức khỏe cần theo dõi thêm.
Theo chia sẻ của ThS Võ Thị Mỹ Duyên – Chuyên gia đào tạo Ứng dụng AI tạo sinh: “Nếu được hướng dẫn đúng cách, ChatGPT có thể hỗ trợ rất tốt trong việc đọc và phân tích hồ sơ y tế cá nhân. Tuy nhiên, người dùng cần hiểu rằng đây là công cụ hỗ trợ, không phải bác sĩ AI. Hãy dùng nó như một ‘người bạn thông thái’, không phải người thay thế y tế.”
Điều này càng quan trọng trong bối cảnh nhiều người dễ bị hoang mang khi đọc bệnh án có nhiều thuật ngữ khó hiểu. Thay vì tự tra Google và lo lắng, ChatGPT có thể giúp diễn giải theo cách dễ hiểu, phù hợp với từng độ tuổi và trình độ.
Thực hành đọc hồ sơ y tế trong lộ trình 100 ngày
Trong 100 ngày học AI tạo sinh, bạn hoàn toàn có thể đưa kỹ năng đọc bệnh án trở thành một “bài tập thực tế”. Những ngày đầu, bạn có thể bắt đầu với mẫu xét nghiệm máu đơn giản. Sau đó là các phiếu siêu âm, kết quả nội soi, hoặc thậm chí là tóm tắt bệnh án nội trú. Từng ngày, bạn dần biết cách phân loại thông tin, nhận diện từ khóa y khoa, và đặt câu hỏi hiệu quả để AI phản hồi sát nhu cầu.
Với người làm ngành y, kỹ năng này giúp họ tiết kiệm thời gian soạn báo cáo, thuyết minh kết quả cho bệnh nhân. Với phụ huynh hoặc bệnh nhân, đây là cách để nắm thông tin chủ động hơn trước khi đến bệnh viện. Một số học viên VTALK còn dùng ChatGPT để gợi ý các câu hỏi cần trao đổi với bác sĩ trong lần tái khám tiếp theo, từ đó cuộc tư vấn trở nên hiệu quả và tiết kiệm thời gian.
Giữ an toàn dữ liệu cá nhân khi dùng AI
Một điểm cần nhấn mạnh là tuyệt đối không chia sẻ các thông tin cá nhân nhạy cảm như tên bệnh nhân, số BHYT, mã số bệnh viện,… vào các nền tảng AI mở. Người học cần biết cách ẩn hoặc thay thế dữ liệu quan trọng trước khi nhập vào ChatGPT. Các khóa học AI chất lượng thường hướng dẫn rất rõ điều này, giúp người dùng có ý thức bảo vệ dữ liệu sức khỏe cá nhân.
Để tăng tính riêng tư, người học có thể sử dụng các phiên bản AI chạy cục bộ hoặc chọn nền tảng cho phép mã hóa dữ liệu. Ngoài ra, nếu chỉ cần AI diễn giải các chỉ số y tế, bạn hoàn toàn có thể xóa tên và ngày tháng, chỉ giữ lại phần nội dung chuyên môn để phân tích.
Việc đọc bệnh án bằng AI không chỉ là bài học công nghệ, mà còn là cách rèn luyện kỹ năng sống chủ động, bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình bằng hiểu biết hiện đại. Khi công nghệ không còn quá xa vời, chính mỗi người có thể biến ChatGPT thành “bác sĩ phụ tá” đáng tin cậy ngay trong túi áo.
Bài viết do AI tổng hợp dựa theo một phần giáo trình VTALK
